Badanie mammograficzne wykonuje się w pozycji stojącej. Pierś umieszcza się między dwoma płytkami, które ją uciskają. Aparat wykonuje zdjęcia każdej piersi z dwóch różnych kątów – z góry i z boku.
Ucisk może być nieprzyjemny, ale trwa tylko parę sekund. Całe badanie zajmuje ok. 15-20 minut. Pacjentka powinna zdjąć biżuterię oraz ubranie od pasa w górę, a także zrezygnować z używania dezodorantu, talku czy balsamu przed badaniem, gdyż mogą one wpływać na wynik.
Mammografia to jedno z najlepszych badań diagnostycznych w profilaktyce raka piersi. Pozwala wykryć zmiany nowotworowe na bardzo wczesnym etapie, nawet gdy są one niewyczuwalne w czasie samobadania. Podczas badania pierś jest umieszczana między dwiema płytkami mammografu i delikatnie uciskana – może to być nieprzyjemne, ale trwa zaledwie parę sekund. Na badanie warto przyjść w dwuczęściowym stroju, aby łatwo było rozebrać się do pasa. W dniu badania nie należy używać dezodorantu, talku ani balsamu w okolicy pach i piersi (może to zaburzyć wyniki). Specjalista wykonuje najczęściej dwa zdjęcia każdej piersi: w projekcji górno-dolnej i skośnej.
Jak prawidłowo przygotować się do mammografii:
- Zaplanować badanie między 5. a 10. dniem cyklu
- Nie stosować kosmetyków w okolicy badanej
- Przynieść poprzednie wyniki badań
- Założyć wygodne, dwuczęściowe ubranie
- Zdjąć biżuterię z okolic szyi i dekoltu
- Poinformować o wszelkich zmianach w piersiach
- Zgłosić ewentualną ciążę lub jej podejrzenie
Przebieg badania mammograficznego i możliwe dolegliwości
Sam proces wykonywania zdjęć trwa zazwyczaj około 15-20 minut. Technik radiolog pomaga ustawić pacjentkę w odpowiedniej pozycji – czasem może to wymagać kilkukrotnej korekty ustawienia. Kompresja piersi w czasie badania jest konieczna dla uzyskania wysokiej jakości obrazów diagnostycznych. Musimy wiedzieć, że dyskomfort związany z uciskiem jest przejściowy. Niektóre pacjentki mogą odczuwać większy dyskomfort, przede wszystkim gdy badanie wykonywane jest tuż przed miesiączką (ze względu na naturalną bolesność piersi w tym okresie).
Interpretacja wyników i dalsze postępowanie
Wynik badania opisywany jest według standardowej skali BI-RADS (Breast Imaging Reporting and Data System). „Dla wykrycia nieprawidłowości konieczne może być wykonanie dodatkowych badań – USG lub biopsji”. Radiolog ocenia obecność podejrzanych zmian, gęstość tkanki piersiowej i obecność zwapnień (mikrokalcyfikacji). Mammografia skriningowa powinna być wykonywana regularnie co 24 miesiące u kobiet w wieku 50-69 lat – jest to badanie refundowane przez NFZ. Dla obciążającego wywiadu rodzinnego lub występowania innych kwestii ryzyka, lekarz może zalecić częstsze wykonywanie badań lub rozpoczęcie ich w młodszym wieku.
Mammografia bez tajemnic – Jak przebiega to podstawowe badanie piersi?
Pacjentka w czasie badania mammograficznego staje przed aparatem mammograficznym, gdzie pierś jest umieszczana pomiędzy dwiema płytkami. Specjalista wykonuje standardowo dwa zdjęcia każdej piersi – jedno z góry i jedno pod kątem. Badanie wykonywane jest na stojąco, a cały proces trwa zazwyczaj około 15-20 minut. Konieczne jest ściągnięcie ubrania z górnej części ciała oraz zdjęcie biżuterii. W trakcie samego prześwietlenia pierś jest uciskana przez płytki aparatu, co może powodować chwilowy dyskomfort.
Ten ucisk jest jednak potrzebny, by uzyskać wyraźne obrazy diagnostyczne. Mammografia jest obecnie najlepiejszą metodą wykrywania wczesnych zmian nowotworowych w piersiach. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, jednak najlepiej wykonać je w pierwszej połowie cyklu menstruacyjnego, gdy piersi są najmniej wrażliwe. Musimy wiedzieć, że w dniu badania nie należy używać dezodorantu, talku ani kosmetyków w okolicy piersi.
Cyfrowa rewolucja w mammografii – gdy technologia spotyka precyzję
Mammografia cyfrowa z tomosyntezą piersi pod uciskiem to zaawansowana metoda diagnostyczna, która rewolucjonizuje wczesne wykrywanie zmian nowotworowych. Wykorzystując najnowsze osiągnięcia technologiczne, urządzenie wykonuje serię zdjęć rentgenowskich pod różnymi kątami, w czasie gdy pierś pozostaje w pozycji kompresji.
- Obrazowanie 3D tkanek
- Redukcja nakładających się struktur
- Wysoka rozdzielczość obrazu
- Mniejsza dawka promieniowania
- Szybszy czas badania
- Lepsza wykrywalność zmian
- Możliwość archiwizacji cyfrowej
- Precyzyjne pomiary wielkości zmian
Technologia ta pozwala na utworzenie trójwymiarowego obrazu piersi, co mocno zwiększa możliwości diagnostyczne w porównaniu do tradycyjnej mammografii 2D. Za pomocą tego lekarze mogą dokładniej analizować strukturę tkanek i wcześniej wykrywać nieprawidłowości.
Sztuczna inteligencja w analizie tomosyntezowych obrazów piersi
Nowe badania wskazują na rosnącą rolę algorytmów AI w interpretacji wyników tomosyntezy. Systemy uczenia maszynowego potrafią wychwycić subtelne zmiany w tkankach, które mogą umknąć ludzkiemu oku. To dobranie zaawansowanej technologii obrazowania z możliwościami sztucznej inteligencji otwiera nowe perspektywy w diagnostyce raka piersi.
Mammografia w trakcie cyklu – timing ma znaczenie!
Badanie mammograficzne najlepiej wykonać pomiędzy 5 a 14 dniem cyklu miesiączkowego, kiedy piersi są najmniej wrażliwe i obrzęknięte. W okresie przedmiesiączkowym oraz w czasie miesiączki piersi są bardziej napięte i wrażliwe na dotyk, co może powodować dyskomfort w czasie badania, a także wpływać na jakość otrzymanych obrazów. Jest to związane ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie kobiety. Dla kobiet po menopauzie lub tych, które nie miesiączkują regularnie, badanie można wykonać w dowolnym terminie.
Pamiętaj, że jeśli stosujemy hormonalną terapię zastępczą, najlepiej wykonać mammografię przed przyjęciem kolejnej dawki leków. Przed badaniem nie należy używać dezodorantów, talków ani kremów w okolicy pach i piersi, ponieważ mogą one być widoczne na zdjęciach jako artefakty i utrudniać prawidłową interpretację wyników. Mammografia jest bezbolesna, choć może wiązać się z pewnym dyskomfortem związanym z uciskiem piersi w czasie wykonywania zdjęć.
